Dom Kultury Strzecha w Raciborzu

---

Historia

Do 1922

W maju 1909 roku w Raciborzu powstała Spółka Budowlana „Strzecha”, która miała na celu stworzenie przestrzeni społecznej. Jako jedno z kluczowych przedsięwzięć, zrealizowano zakup nieruchomości, gdzie planowano zaadaptować salę towarzyską. Miejsce to miało być wykorzystywane do organizacji zebrania, przyjęcia taneczne oraz różnorodne przedstawienia teatralne.

W jednym z ogłoszeń podkreślono ważność wspólnego działania, apelując: Kto Polak i katolik niech każdy dorzuci cegiełkę do zbożnego dzieła, a wnet doczekamy się ludzie bezdomni – własnego dachu nad głową. W 1911 roku udało się nabyć obecny budynek, który stał się polskim domem narodowym. W latach 1920-1921 mieścił się tu komisariat plebiscytowy, który wielokrotnie doznawał ataków ze strony niemieckich bojówkach. Tutaj również organizowano przygotowania do III powstania śląskiego.

W okresie międzywojennym, na terenie „Strzechy”, koncentrował się ruch sokoli, a znaczenie tej instytucji dla narodu polskiego uwidoczniono poprzez tablicę upamiętniającą zasługi „Strzechy” oraz osoby, które oddały życie za polskość Ziemi Raciborskiej. Do 1922 roku działały tu liczne organizacje oraz towarzystwa, takie jak: Towarzystwo Polsko-Górnośląskie, Towarzystwo Gimnastyczne „Sokół”, Garnizonowa Rada Żołnierska (1918-1919), a także inne inicjatywy społeczne.

Do 1945

Po zakończeniu III powstania śląskiego, Racibórz znalazł się w granicach Niemiec, co miało duży wpływ na działalność „Strzechy”. Tuż po 1922 zaczęła działać organizacja Związek Polaków w Niemczech, znana dzięki działalności takich osób jak Arka Bożek. W tym okresie odbywały się tu polskie dożynki, a także organizowano ważne zjazdy, jak ten powiatowy Związku Polaków w Niemczech. W rezolucji z tego zjazdu zapisano m.in.: Zebrani na zjeździe powiatowym w Raciborzu delegaci gmin powiatu raciborskiego wnosimy płomienny protest przeciw dalszemu więzieniu pod zarzutem zdrady stanu aresztowanych Braci naszych.

W 1927 roku, obiekt gościł zjazd młodzieży żeńskiej Śląska Opolskiego. Ponadto, w 1933 roku miały miejsce obchody 250. rocznicy bitwy pod Wiedniem, a 26 maja 1935 roku zorganizowano akademię żałobną ku czci marszałka Józefa Piłsudskiego.

Okres powojenny

W wyniku II wojny światowej budynek uległ znacznym zniszczeniom w 1945 roku. W latach 1946–1947 przeprowadzono prace zabezpieczające ruiny, sfinansowane z lokalnych składek społecznych. Po pewnym czasie, w 1958 roku, „Strzecha” została ponownie otwarta, dzięki interwencji Aleksandra Zawadzkiego, który zwrócił uwagę na opóźnienia w odbudowie.

W 1959 roku zainaugurowano działalność kina, a w 1960 roku otwarto amfiteatr na 1600 miejsc, usytuowany w pobliżu. W 1974 roku Państwowy Teatr Ziemi Opolskiej uruchomił w tym miejscu filię swojej Małej Sceny. W 1994 roku przeprowadzono generalny remont obiektu, a w 2001 roku dom kultury stał się częścią Raciborskiego Centrum Kultury.

Architektura

Dom Kultury Strzecha w Raciborzu to eklektyczny budynek trzykondygnacyjny, który został wzniesiony pod koniec XIX wieku, w latach 90. Jego architektura przyciąga uwagę dzięki ozdobnym oknom na drugiej kondygnacji, które są oprawione w kanelowane pilastry, zakończone eleganckimi naczółkami. Oparcie tych pilastrów na balustradach dodaje całości finezji i stylowego wyglądu.

W budynku zlokalizowana jest przestronna sala koncertowa, mogąca pomieścić około dwustu osób, co czyni to miejsce idealnym na różnorodne wydarzenia kulturalne.

Dzięki swojemu znaczeniu historycznemu, obiekt ten został wpisany do rejestru zabytków 30 grudnia 1994 roku pod numerem rej. A/616/2020, co potwierdza jego wartość i unikalność w kontekście zachowania dziedzictwa kulturowego regionu.

---

Oceń: Dom Kultury Strzecha w Raciborzu

---