Pomnik Zgody w Raciborzu, który jest również znany jako Statua Zgody, to wyjątkowy obiekt architektoniczny, znajdujący się na terenie Raciborza. Jest to murowana kapliczka, zbudowana w formie dwukondygnacyjnego słupa, na którym umieszczona jest replika figury św. Jana Nepomucena.
Ten niezwykły pomnik usytuowany jest w pobliżu tzw. nerki, inaczej znanej jako ronda ósemkowego, które łączy ulice Kozielską, Reymonta, Londzina, Mariańską, Głubczycką i Mikołaja. Jego najbliższe otoczenie to ulice Mikołaja oraz Głubczyckiej, która stanowi część drogi krajowej nr 45.
Obiekt ten ma szczególne znaczenie historyczne, ponieważ upamiętnia zawarcie zgody między biskupem wrocławskim Tomaszem II a księciem Henrykiem IV. Ta istotna dla regionu inicjatywa wskazuje na znaczenie pokojowych porozumień w burzliwych czasach historycznych, co czyni Pomnik Zgody nie tylko symbolem religijnego patrona, ale także miejscem refleksji nad historią społecznych relacji w tym rejonie.
Konflikt księcia z biskupem
Konflikt, który trwał przez szesnaście lat, pomiędzy księciem wrocławskim Henrykiem IV Probusem a biskupem wrocławskim Tomaszem II, był kluczowym momentem w dziejach Raciborza oraz całego Śląska. Głównym powodem tego zaciętego sporu była walka o terytoria, które de facto należały do Henryka IV, a które Kościół chciał przejąć.
W miarę upływu czasu, rywalizacja między tymi dwiema stronami zaostrzała się. W 1284 roku biskup Tomasz II, chcąc dać wyraz swoim roszczeniom, zdecydował się na radykalny krok – rzucił klątwę na księcia, co skutkowało obłożeniem całego jego księstwa interdyktem.
Konflikt osiągnął szczyt w postaci otwartego starcia zbrojnego. Biskup, przez długi czas nieugięty, w końcu zmuszony był do opuszczenia Wrocławia. Jego pierwszym przystankiem po ucieczce były posiadłości nysko-otmuchowskie, jednakże od 1285 roku znalazł schronienie u Przemysława raciborskiego.
W 1287 roku, biskup Tomasz II, otoczony przez armię Henryka, zmuszony został do poddania się. 24 sierpnia, w dramatycznej chwili, udał się do namiotu zwycięzcy, gdzie według relacji, obaj panowie podjęli modlitwę na klęczkach oraz nawzajem sobie przebaczyli, kończąc tym samym ten tragiczny rozdział w historii.
Charakterystyka
Według tradycji, jaką przekazał Jan Długosz, Pomnik Zgody w Raciborzu powstał w miejscu pojednania między Henrykiem a Tomaszem. Początkowo w tym miejscu znajdowała się niewielka budowla z obrazem, która niestety uległa zniszczeniu w XVIII wieku. W XIX stuleciu, aby uczcić to ważne wydarzenie, postanowiono na nowo zbudować pomnik, zastępując obraz figurką św. Jana Nepomucena.
Obecna konstrukcja to murowany, dwukondygnacyjny słup, wykonany z cegły i pokryty tynkiem. Jego podstawa ma kwadratowy kształt i charakteryzuje się naciętymi narożnikami, a całość zamknięta jest stylowym gzymsem. W górnej części pomnika znajduje się już wspomniana figurka, aczkolwiek należy zaznaczyć, że jest to jej kopia – oryginał można zobaczyć w lokalnym muzeum.
Pomnik wieńczy daszek o kształcie namiotowym, pokryty czerwoną dachówką, na którym spoczywa niewielki krzyż. Warto dodać, że w 1994 roku obiekt przeszedł remont, a 11 grudnia 2010 roku został przeniesiony kilkanaście metrów od ulicy, aby zminimalizować ryzyko kolizji z przejeżdżającymi pojazdami.
Przypisy
- Grzegorz Wawoczny: Statua Zgody już w nowym miejscu. www.naszraciborz.pl, 11.12.2010 r. [dostęp 11.12.2010 r.]
- Iwona Baturo: Racibórz. Miasto na czasie. s. 64.
- Alicja Gałecka-Paduchowa: Kapliczki, figury i krzyże przydrożne ziemi raciborskiej. s. 24.
- Ewa Wawoczny: Dwieście legend i podań z terenu powiatu raciborskiego i okolic : materiały pomocnicze do edukacji regionalnej. s. 37.
- Alojzy Nowara: Racibórz : historia w nazwach ulic, pomnikach i tablicach pamiątkowych. s. 30.
- Henryk Stasiński, Edward Wieczorek: Racibórz i okolica : przewodnik. s. 62.
- Henryk Stasiński, Edward Wieczorek: Racibórz i okolica : przewodnik. s. 61.
- Praca zbiorowa pod redakcją Jana Kantyki: Racibórz: Zarys rozwoju miasta. s. 51.
- Alojzy Nowara: Racibórz : historia w nazwach ulic, pomnikach i tablicach pamiątkowych. s. 29.
Pozostałe obiekty w kategorii "Pomniki":
Kolumna Matki Boskiej w Raciborzu | Pomnik Arki Bożka w Raciborzu | Pomnik Matki Polki w Raciborzu | Głaz narzutowy na placu Wolności w Raciborzu | Pomnik Josepha von Eichendorffa w Brzeziu | Pomnik Josepha von Eichendorffa w RaciborzuOceń: Pomnik Zgody w Raciborzu