Kościół Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny, zlokalizowany w Raciborzu, to znaczący obiekt religijny, który zasługuje na szczegółowe omówienie. Jest to rzymskokatolicki kościół parafialny, mieszczący się w województwie śląskim i wchodzący w skład dekanatu Racibórz, który administracyjnie przynależy do diecezji opolskiej.
Usytuowany w malowniczej okolicy, bezpośrednio przy ulicy Adama Mickiewicza, ten zabytkowy kościół jest przykładem architektury sakralnej o dużym znaczeniu historycznym. Ponadto, kwalifikuje się jako tzw. kościół farny, co oznacza, że jest jednym z najstarszych miejsc kultu w Raciborzu.
Historia
Kościół Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Raciborzu to jeden z najstarszych kościołów parafialnych na Górnym Śląsku, który zachował unikalne cechy typowe dla stylu wczesnogotyckiego. Zgodnie z lokalną tradycją, jego budowę datuje się na 1205 rok, kiedy to rządził książe Mieszko I Plątonogi. Świątynia została wzniesiona przez przybyszów z terenów Niderlandów, a wśród nich byli Flamandczycy oraz Walonowie.
W ciągu swojej historii, pierwotny kościół uległ zniszczeniu w wyniku pożaru w 1300 roku, jednakże szybko podjęto działania odbudowujące. Z tej epoki przetrwała nawa główna, charakterystyczna ze swoimi gwiaździstymi sklepieniami, oraz prezbiterium, które wyróżnia się unikalnymi elementami wczesnego śląskiego gotyku.
W 1416 roku, książę Jan II Żelazny przeniósł kapitułę kolegiacką do kościoła z zamku, co spowodowało, że kanonicy raciborscy na stałe osiedli w tej świątyni. W tym okresie, do południowej ściany prezbiterium dobudowano kapitularz oraz skarbiec, co znacznie wzbogaciło architekturę budowli. Następnie, w 1654 roku, prezbiterium zyskało okazałe stalle kanonickie, które wzorowane były na kunsztownych stallach kościoła mariackiego w Krakowie.
W historii kościoła, kanonicy w raciborskiej farze wywodzili się z licznych parafii górnośląskich. W 1810 roku doszło do likwidacji kolegiaty przez pruskie władze, które przejęły jej dobra ziemskie. Od tego momentu, obiekt zajął pozycję największej parafii w Raciborzu. W ciągu wieków kościół był świadkiem wielu zniszczeń spowodowanych wojnami oraz pożarami, w tym wydarzeń z 1426, 1546, 1643 oraz 1774 roku. Szczególne spustoszenie przyniosła jednak II wojna światowa w 1945 roku, kiedy to świątynia doznała poważnych uszkodzeń.
Architektura i wyposażenie
Świątynia Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Raciborzu to znakomity przykład gotyckiej architektury, która zachowała swoją oryginalną bryłę. Wnętrze kościoła charakteryzuje się gwiaździstymi sklepieniami, co nadaje mu niepowtarzalny klimat. Warto zwrócić uwagę, że po stronie południowej do prezbiterium przylega dawny kapitularz oraz skarbiec.
W części prezbiterialnej umieszczony jest barokowy ołtarz główny, który został stworzony w latach 1656-1660 przez mistrza Salomona Steinhoffa. Jego powstanie było możliwe dzięki fundacji prałata Andrzeja Scodoniusa oraz Bractwa Literackiego. W ołtarzu znajdują się obrazy ukazujące koronację Najświętszej Maryi Panny oraz Wniebowzięcie Najświętszej Maryi Panny, zrealizowane przez Jana Bochenka w 1890 roku.
Pomiędzy kolumnami ołtarza, w specjalnych wnękach, umieszczono rzeźby świętych, w tym Jana Chrzciciela, Jadwigi, Jana Ewangelisty, Elżbiety, Wacława, Sebastiana, Rocha oraz Floriana. Na zakończenie ołtarza znajduje się figura św. Marcelego, który jest patronem Raciborza.
Od strony zachodniej kościoła do nawy dobudowano Kaplicę Polską, która pochodzi z XV wieku. Jest ona świadectwem dziejowych zatargów między mieszkańcami pochodzenia polskiego i niemieckiego. Wewnątrz tej kaplicy znajduje się tablica z piaskowca, upamiętniająca pożar miasta, który miał miejsce w 1574 roku.
W lewej nawie bocznej można zobaczyć nagrobek w formie tumby prałata Marcina Jerzego Korrigera, datowany na 1715 rok. Obok niego umieszczono epitafium prepozyta opolskiego oraz proboszcza raciborskiej parafii, Andrzeja Floriana Scodoniusa, który zmarł w 1660 roku. Epitafium to jest ozdobione popiersiem oraz krucyfiksem, co podkreśla jego historyczne znaczenie.
Przypisy
- Rejestr zabytków nieruchomych – województwo śląskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30.09.2024 r.
- Wykaz wpisanych obiektów do rejestru zabytków w okresie od 1.01.1999 r. do 1.01.2020 r.. wkz.katowice.pl [dostęp 24.12.2019 r.]
- Kościół Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny (farny). Urząd Miejski w Raciborzu. [dostęp 27.02.2013 r.]
Pozostałe obiekty w kategorii "Kościoły":
Kościół Najświętszego Serca Pana Jezusa w Raciborzu | Kościół Matki Bożej Różańcowej w Raciborzu | Kościół św. Apostołów Mateusza i Macieja w Raciborzu | Kościół św. Mikołaja w Raciborzu | Parafia Krzyża Świętego w Raciborzu | Kościół Matki Bożej w Raciborzu | Kościół św. Jadwigi w Raciborzu | Parafia Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Raciborzu | Parafia św. Apostołów Mateusza i Macieja w Raciborzu | Parafia św. Mikołaja w Raciborzu | Kościół Świętego Krzyża w Raciborzu | Kościół św. Paschalisa w Raciborzu | Kościół św. Jana Chrzciciela w Raciborzu | Kościół św. Jakuba w Raciborzu | Kościół św. Józefa w RaciborzuOceń: Kościół Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Raciborzu