Ulica Wojska Polskiego w Raciborzu

Ulice i place

Ulica Wojska Polskiego, znana wcześniej jako „Um die Stadt rum”, „Am Stadtgraben” czy „Zwingerstraße”, a także nazywana imieniem Generalissimusa Józefa Stalina, to ważny odcinek w Raciborzu. Mieści się ona w centralnej części miasta, w dzielnicy Centrum.

Trasa ulicy Wojska Polskiego zaczyna się od placu Wolności, który jest jednym z centralnych punktów Raciborza, a jej koniec znajduje się na skrzyżowaniu z ulicami: ul. Opawską, ul. Drzymały oraz ul. Nową.

Ulica ta pełni znaczącą rolę nie tylko w układzie komunikacyjnym, ale także w kontekście historycznym i społecznym miasta.

Historia

Historia ulicy Wojska Polskiego w Raciborzu ma swoje korzenie w planach urbanistycznych miasta. Po raz pierwszy została ona uwzględniona na mapach, prowadząc malowniczo wzdłuż miejskich murów. Pierwotnie nosiła nazwę Droga wokół miasta (niem. Um die Stadt rum). W literaturze przedmiotu, można również spotkać inne określenia, takie jak droga do Bramy Wielkiej, która znajdowała się przy dawnym lokalu Apteki Pod Łabędziem, u zbiegu z ul. Długą (niem. Weg um die Stadt rum zum Großen Tor).

Na planach miasta z 1933 roku zauważamy nową nazwę – Zwingerstraße. Przekładając to na język polski, mamy do czynienia z nazwą Międzymurza, co odpowiada jej znaczeniu związanym z lokalizacją ulokowaną przed fortyfikacjami miejskimi. Osobliwy jest również okres po 1945 roku, kiedy to Racibórz stał się częścią Polski. W owym czasie, ulica zyskała tytuł Generalissimusa Józefa Stalina.

Ten stan rzeczy trwał jednak do 1956 roku, kiedy to nastąpiła zmiana nazwy na obecnie nam znaną, czyli ulicę Wojska Polskiego. To historyczne przekształcenie odzwierciedla zarówno zmiany polityczne, jak i kulturalne, które miały miejsce w Polsce w drugiej połowie XX wieku.

Architektura

Budynki mieszkalne

Ulica Wojska Polskiego w Raciborzu to miejsce, gdzie można podziwiać różnorodność architektury, zwłaszcza ciekawych budynków mieszkalnych.

  • Kamienica przy ul. Wojska Polskiego 2 – zbudowana w latach 1890-1900, wyróżnia się eklektycznym stylem z neorenesansowymi elementami. W dniu 21 lipca 2015 roku budynek został wpisany do rejestru zabytków pod numerem A/453/15,
  • Kamienica przy ul. Wojska Polskiego 4a-4b – powstała w latach 1910-1920, także usytuowana wzdłuż ulicy, cechuje ją styl modernistyczny, z wyrazistym, geometryzmowym detalem architektonicznym. Parter ma boniowaną strukturę, podczas gdy pozostałe kondygnacje są tynkowane,
  • Kamienica przy ul. Wojska Polskiego 6-6a – zbudowana w tym samym okresie co budynek powyżej, odznacza się eklektyzmem oraz neobarokowymi akcentami. To narożna kamienica bliźniacza z wieloma osiami, która ma cztery kondygnacje z boniowanym parterem i tynkowanymi piętrami. Ciekawie zdobione okna, niektóre z nich z falistymi naczółkami, dopełniają jej architektoniczny urok,
  • Kamienica przy ul. Wojska Polskiego 13 – powstała w latach 1890-1900, wyróżnia się asymetrycznie usytuowanym pseudoryzalitem, ozdobionym ażurowymi balkonami na wyższych kondygnacjach. Także w tym wypadku boniowany parter kontrastuje z tynkowanymi wyższymi piętrami, a każde okno zdobione jest pięknymi motywami sztukaterii,
  • Kamienica przy ul. Wojska Polskiego 15 – z lat 1880-1900, zlokalizowana na rogu ulicy, także wykonana w stylu eklektycznym, z dodatkami neobarokowymi,

Te budynki stanowią nie tylko wybitne przykłady architektury swojego czasu, ale także są żywymi świadkami historii Raciborza.

Budynki użyteczności publicznej

Architektura użyteczności publicznej przy ulicy Wojska Polskiego również zasługuje na szczególną uwagę. Wiele z tych obiektów pełni ważne funkcje dla społeczności lokalnej.

  • Zakład Poprawczy i Schronisko dla Nieletnich przy ul. Wojska Polskiego 24 – zbudowany w latach 1889-1892, zadziwia stylem neorenesansu niderlandzkiego. Jego rzuty przypominające literę „T” i ryzality w szczytach, w których umieszczono daty budowy, tworzą niepowtarzalny kształt. Portal wejściowy zdobi boniowanie oraz ornamentalne dekoracje z figuralnymi wspornikami, a obramienia okien z piaskowca podkreślają jego piękno,
  • Szkoła Podstawowa Nr 4 przy ul. Wojska Polskiego 8 – zbudowana w latach 1865-1866 według projektu autorstwa Johanna Kirsteina. Ta eklektyczna budowla z ryzalitami, zwieńczona trójkątnym szczytem, ma bardzo charakterystyczny i ozdobny gzyms z ornamentem kostkowym oraz detal architektoniczny widoczny na całej strukturze,
  • Skwer przy ulicy Karola Miarki i Wojska Polskiego, dawniej znany jako Germania-Platz, stanowi przestrzeń rekreacyjną i kulturalną dla mieszkańców,

Te obiekty, z ich bogatą historią oraz architektonicznym urokiem, odzwierciedlają rozwój społeczności Raciborza i jej zamysł w zakresie budownictwa publicznego.

Przypisy

  1. Rejestr zabytków nieruchomych – województwo śląskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30.09.2024 r.
  2. Wykaz wpisanych obiektów do rejestru zabytków w okresie od 1 stycznia 1999 r. do 29 kwietnia 2020 r.. wkz.katowice.pl [dostęp 29.04.2020 r.]
  3. Alicja Gałecka-Paduchowa: Zabytkowa architektura municypalna i przemysłowa Raciborza. Katowice: Centrum Dziedzictwa Kulturowego Górnego Śląska, 2004, s. 26. ISBN 83-85871-36-5.
  4. Alicja Gałecka-Paduchowa: Zabytkowa architektura municypalna i przemysłowa Raciborza. Katowice: Centrum Dziedzictwa Kulturowego Górnego Śląska, 2004, s. 44. ISBN 83-85871-36-5.
  5. Alicja Gałecka-Paduchowa: Kamienice Raciborza. Katowice: Centrum Dziedzictwa Kulturowego Górnego Śląska, 2001, s. 82. ISBN 83-85871-25-X.
  6. Alicja Gałecka-Paduchowa: Kamienice Raciborza. Katowice: Centrum Dziedzictwa Kulturowego Górnego Śląska, 2001, s. 83. ISBN 83-85871-25-X.
  7. Alicja Gałecka-Paduchowa: Kamienice Raciborza. Katowice: Centrum Dziedzictwa Kulturowego Górnego Śląska, 2001, s. 84. ISBN 83-85871-25-X.
  8. Alicja Gałecka-Paduchowa: Kamienice Raciborza. Katowice: Centrum Dziedzictwa Kulturowego Górnego Śląska, 2001, s. 86. ISBN 83-85871-25-X.
  9. Paweł Newerla: Dzieje Raciborza i jego dzielnic. Racibórz: Wydawnictwo i Agencja Informacyjna WAW, 2008, s. 582. ISBN 978-83-89802-73-6.
  10. Paweł Newerla: Dzieje Raciborza i jego dzielnic. Racibórz: Wydawnictwo i Agencja Informacyjna WAW, 2008, s. 193. ISBN 978-83-89802-73-6.

Oceń: Ulica Wojska Polskiego w Raciborzu

★★★★★
Średnia ocena:4.52 Liczba ocen:20